Amerikan sinemalarında alışık olduğumuz bir klişe var. Evin küçük yaramaz çocuğu hiç uyumaz, annesi ona bir bardak ılık süt içirir ve yaramazımız mışıl mışıl uyur. Uyumakta güçlük çeken yetişkinler için de aynı prosedür önerilir. Bunun bir şehir efsanesi olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz çünkü Bilim adamları tarafından yapılan araştırmalar sonucunda,Süt içmenin uykuyu çok daha hızlı getirdiği kanıtlanmıştır.
Süt ve süt ürünlerinin insan sağlığına faydalı olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Bizi nasıl uykulu yapar? Konuyla ilgili yapılan çalışmalar detaylandırıldığında aslında bu duruma sütteki bir etken maddenin neden olduğu keşfedildi. Yani sütte bulunan amino asitler ve peptidler uykumuzu getirir. Süt ve süt ürünlerinin neden uykumuzu getirdiğine gelin daha yakından bakalım.
Öncelikle uyku haplarının nasıl uykumuzu getirdiğini hatırlayalım:
Uykusuzluk şikayeti ile uzman bir doktora gittiğinizde buna benzer ilaçlar verilir ve bu ilaçlar gerçekten uykunuzu getirir. Bir tür yatıştırıcı görevi gören uyku hapları Sinir sinyallerini baskılayan bir tür protein olarak bilinen GABA reseptörünü aktive eder.Yapılan araştırmalar bu etkiyi gösteren farklı besinlerin olduğunu ortaya koymuştur.
Süt ve süt ürünlerinin uykumuzu getirdiği şehir efsanesi mi?
Bilim adamları, süt ve süt eserlerinin uyku üzerinde gerçekten olumlu bir etkisi olup olmadığını görmek için fareler üzerinde bir çalışma yaptı. Bu çalışmada Deney farelerine sütün aktif bileşenleri olan peptidler verildi. Sonuç inanılmazdı; Farelerin yüzde 25’i çok daha hızlı uykuya daldı ve kaliteli uyku süreleri yüzde 400’den fazla arttı.
Bir hastanenin kalp ünitesinde yatan hastalar üzerinde farklı bir çalışma yapıldı. Bu hastalara üç gün boyunca ılık ballı süt verildi ve hepsinin uyku kalitesinde iyileşme oldu. Üç hafta düzenli süt içen 60 yaş üstü bireylerde gece uyanmalarının azaldığı gözlemlendi. Sistematik olarak süt içen ve fiziksel aktivite yapan 65 yaş üstü kişilerin, içmeyenlere göre çok daha kolay uykuya daldıkları gözlemlendi.
İyi ama ne olur, süt ve süt artefaktları neden uykumuzu getirir?
Sütte CTH kısaltması ile bilinen kazein triptik hidrolizat adı verilen bir peptid yani amino asit bağlanması sonucu oluşan kısa polimerler bulunmaktadır. Bu peptitler tıpkı uyku hapları gibi GABA reseptörünü aktive eder, Kaygıyı önler ve uykuya neden olan proteinlerin salgılanmasını sağlar. Yani süt, kimyasal ilaçlarda bulunan uykuyu sağlayan maddeyi doğal olarak içermektedir.
Elbette sütte triptofan denilen amino asit var. Triptofan tek başına işe yaramaz. Serotonin ve melatonin üretir. Serotonin ruh halini ve hafızayı etkilerken, melatonin karanlığa tepki vererek vücudumuzu uyutur. Yani süt tüketimi bizi rahatlatır ve doğal vücut saatimizi dengeler.
Bu bahiste farklı bir şey var. Tüm canlılar geceleri melatonin üretir. Gece gündüz istikrarlarını korurlar. İneklerden gece sağılan süt çok daha fazla melatonin içerdiğinden içildiğinde çok daha hızlı uyumamızı sağlar. Doğal bahçenizde bağlı ineğiniz yoksa gece sağılan süt bulabilirsiniz.
Süt içmek uyku getirir, ancak kayıpsız da değildir:
Çalışmalar, ister çocuk ister yetişkin olsun, birçok insanın laktoza karşı toleranssız olduğunu göstermiştir. Kuyu sütteki laktoz sindirilemez ve bu nedenle sindirim sistemi sancılı bir mücadele verir. Eğer böyle bir sorununuz varsa sütten uzak durun yoksa uyumaya çalışırken çok daha fazla sorun yaşayabilirsiniz.
Burada küçük bir yanlış anlaşılmayı düzeltelim. Birçok insan geceleri süt içmenin kilo aldıracağını düşünür. Muzlu, çikolatalı, şekerli ve katkılı süt içerseniz normal kilonuzu alırsınız. Ama bırakın kilo almayı, bir bardak süt içerseniz, kaslarınız daha hızlı yumuşar, metabolizmanız gece bile çalışır ve ertesi sabah daha dinç uyanırsınız. Doğal olarak bu durumda kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
Gece yatmadan önce süt içemiyorum diyorsanız alternatifleriniz var:
- Peynir
- Tavuk
- Türkiye
- Balık
- Ay çekirdeği
- Fıstık
- kabak çekirdeği
- Soya ürünleri
- yoğurt
- Ayran
Sütün uykulu gelmesinin en değerli nedeni triptofan amino asit içermesidir. sütteki laktoz nedeniyle içemiyorsanız Yukarıdaki alternatifleri tüketebilirsiniz. Bu besinler, triptofan bakımından süt kadar zengindir.
Çok daha kaliteli bir uyku için kulağınıza küpe takmanız için yapmanız gerekenler:
- Uyku ortamını en rahat hale getirin.
- Uyumadan önce yediklerinize dikkat edin.
- Uyumadan önce mavi ışıktan kaçının.
- Gün boyunca aktif olun.
Uyku ortamını en rahat hale getirin:
Uyuyacağınız odadaki sıcaklığı çok yükseltmeden biraz serin tutarsanız çok daha rahat uyursunuz. Bir sürü yastıkla yatağınızı tıkamayın . Dış ışığı engellemek için kalın bir perde kullanın. En önemlisi, kendinize rahat bir yastık bulun.
Uyumadan önce yediklerinize dikkat edin:
Bir bardak ılık süte bir miktar bal ekleyip onu içmek uykunuzu çok daha kolaylaştıracak ama çoğu zaman uykunuzu kaçırıyor. Ne tüketirseniz tüketin uyku kalitenizi düşürür.Özellikle uykudan birkaç saat önce ağır yemekler, alkol ve kafeinli içecekler tüketmeyi bırakmalısınız.
Uyumadan önce mavi ışıktan kaçının:
Artık bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçek var; yatmadan önce televizyona, telefona, tablete, bilgisayar ekranına vb. bakmak sen uyumasan bile uyku kalitesini etkiler. Çünkü beyin gece mi gündüz mü, uyumalı mı çalışmalı mı anlamıyor. Bu nedenle uyumadan en az bir saat önce mavi ekrandan çıkın ve bir kitap okuyun.
Gün boyunca aktif olun:
Kabul edelim, iki litre süt istiyorsanız, vücudunuz gün içinde yeterince yorulmuyorsa o uyku kolay kolay gelmez. Beynin ne kadar yorgun olursa olsun fiziksel bir yorgunluk fazlasıyla yeterli. Bu nedenle deli gibi egzersiz yapmasanız bile gün içinde aktif olun, yürüyüş yapın. Düzgün uyuduğunuzdan emin olun.
“Süt ve süt işleri neden uykumuzu getirir?” sorusuna cevap vererek. Kaliteli bir uyku için neler yapabileceğinizi konuştuk. Söylediklerimiz sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi uyku kalitesi konusunda da en gerçek ve spesifik bilgileri uzman bir doktordan almanız gerektiğini unutmayın.
